Lạ lùng nghề "săn" rêu đá về làm đặc sản ở Hà Giang: Nhiều người sống thọ cả trăm tuổi nhờ thứ "đặc

VietFones · 13/6/17 lúc 19:52

Lạ lùng nghề "săn" rêu đá về làm đặc sản ở Hà Giang: Nhiều người sống thọ cả trăm tuổi nhờ thứ "đặc sản" này

(Feedy.vn) - Nghe đến từ "rêu", chúng ta chỉ nghĩ đến những mặt đường, mặt đá đầy trơn trượt. Tuy nhiên, đây lại là một món đặc sản có một không hai của bà con dân tộc Tày ở Hà Giang với cách chế biến đa dạng và giàu dinh dưỡng mà không ở đâu có được.

Đường đến thôn Trung (xã Xuân Quang, huyện Quang Bình, Hà Giang) chạy song song với một con suối lớn, hai bờ suối có vài người già, trẻ con đang mò quẹ (tiếng Tày có nghĩa là rêu đá), bàn tay thoăn thoắt nhặt rêu bỏ vào giỏ đeo bên hông. Rêu ở đây là loại rêu mọc tự nhiên ở đá, nằm sâu dưới lòng những con suối nước trong vắt. Nhiều người có tuổi cao nhất ở vùng này như bà Mạn (92 tuổi) được hỏi cũng không hề biết dân ở đây ăn rêu từ bao giờ.

Rêu mọc tự nhiên từ đá dưới lòng suối
Bà Hoàng Thị Miện (73 tuổi) bồi hồi nhớ lại: "Từ ngày còn bé tí, tôi đã thấy bà nội, rồi bố mẹ ra suối lấy rêu về làm món ăn. Rêu có thể chế biến thành nhiều món: luộc, xào, nấu canh, thậm chí ăn sống, trộn nộm. Trước kia, đất đai chưa được khai khẩn rộng rãi như bây giờ nên ruộng chưa có nhiều, cơm gạo không đủ ăn. Thời đó rêu là món ăn độn để cứu đói, nhà nào cũng ra suối xúc rêu về ăn đỡ cơm mà sức ai cũng khỏe, cũng phăm phăm được cả ngày rừng. Thời đói khổ ấy mà nhiều người còn sống được cả trăm tuổi đấy".

Thu hoạch rêu và chuẩn bị sơ chế
Cũng vì món ăn đã đi vào cuộc sống của đồng bào từ nhiều đời này nên người ở thôn Trung đã sáng tạo ra những cách chế biến món ăn vô cùng ngon miệng, hấp dẫn khiến bất cứ ai lần đầu được thưởng thức cũng đều phải trầm trồ khen ngon. Có lẽ chính vì người dân nơi này thường ăn đồ rừng, rau quả từ tự nhiên mà nhiều người đã thọ quá ngưỡng "cửu thập" vẫn khỏe mạnh, dẻo dai, thậm chí người dân ở đây tự khẳng định do ăn rêu nên mới sống được lâu như thế.
Vừa nhặt rêu, chị Mến (người phụ nữ được mệnh danh là người biết cách chế biến rêu ngon nhất làng) vừa giải thích, rửa rêu phải thật kiên nhẫn và tỉ mỉ mới có được rêu sạch và ngon, không có sạn. Từ một loại rêu nhưng người chế biến món ăn có thể làm ra được rất nhiều món, nhưng không thể bỏ qua bước sơ chế món ăn này.

Rêu phải được nhặt sạch đất cát một cách thật tỉ mỉ khi vừa mới thu hoạch về
Chị Mến cho hay: "Ngày xưa các cụ thường dùng đá vừa đập vừa rửa rêu ba lần mới mang về chế biến thành món. Ngày nay để chế biến món ăn này nhanh hơn thì người ta lại cho vào cối rồi giã ra, sau đó mới cho gia vị là xả, rau hẹ, hạt dổi, mùi tàu... Rêu có thể nướng trên lửa hoặc nấu canh đều ngon, những người sành ăn thì họ hay nướng cho rêu chảy hết nước chỉ còn lại mùi vị của rêu hòa lẫn cùng với gia vị rất ngon. Món rêu nướng thường hay dùng cho các đám cưới ở vùng". Rêu ngoài nướng ra thì còn có thể làm được nhiều món như rêu rán, rêu khô... Vì chỉ ăn được theo mùa nên người dân tộc Tày ở Hà Giang ngoài chế biến ăn ngay còn phơi khô rêu cất lên gác bếp để làm món ăn dự trữ.

Rêu sau khi đã dược sơ chế và có thể sẵn sàng chế biến thành nhiều món ăn khác nhau
Nhiều người truyền miệng nhau rằng, nhờ ăn rêu đá mà làng này có nhiều người sống thọ nhất tỉnh. Dù chưa có nghiên cứu nào kiểm chứng điều này nhưng rêu đá vẫn luôn là niềm tự hào của những người trong thôn. Tuy nhiên, vài năm gần đây, tình trạng ô nhiễm môi trường làm rêu ít dần đi, hiện chính quyền thôn Trung vẫn đang tuyên truyền quyết liệt để bảo vệ loài rêu và coi đó như là món ăn đặc trưng ở thôn này.
(Nguồn: Tổng hợp theo Vietnamnet)