Viêm gan được định nghĩa là tình trạng tổn thương nhu mô gan, đặc trưng bởi sự hiện diện của các tế bào viêm do nhiều nguyên nhân. Các biểu hiện lâm sàng điển hình gợi ý đến viêm gan bao gồm như vàng da, vàng mắt, đau hạ sườn phải, nước tiểu sậm màu, bụng chướng to... Tuy nhiên, những triệu chứng điển hình này chỉ xảy ra khoảng 25% trường hợp và thường xuất hiện ở giai đoạn muộn. Ở giai đoạn đầu, viêm gan thường có những triệu chứng không đặc trưng và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác như mệt mỏi, suy nhược, ăn uống kém, rối loạn tiêu hóa. Có ba nhóm nguyên nhân chính gây nên các loại viêm gan là viêm gan do nhiễm khuẩn, viêm gan do nhiễm độc và viêm gan tự miễn. Nguyên nhân gây viêm gan Có ba nhóm nguyên nhân chính gây viêm gan là viêm gan do nhiễm khuẩn, viêm gan do nhiễm độc và viêm gan tự miễn. 1. Viêm gan do nhiễm virus, ký sinh trùng ● Viêm gan do nhiễm virus Theo Tổ chức Y tế thế giới, viêm gan do siêu vi được xem là kẻ giết người thầm lặng, mỗi năm có thể làm tử vong 1,5 triệu người trên toàn cầu. Hiện nay, y học ghi nhận những virus gây viêm gan như viêm gan A, B, C, D, E, G và những virus khác như CMV, EBV; virus herpes, virus quai bị, virus rubella,… Hai loại virus viêm gan A và viêm gan E được truyền qua đường tiêu hóa, các loại virus viêm gan còn lại được truyền qua đường máu. Tất cả các siêu vi này đều gây nên bệnh viêm gan cấp tính. Ngoài ra, siêu vi viêm gan B, C, D, G còn diễn tiến thành viêm gan mãn tính, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng như xơ gan, suy gan và ung thư gan. Hiện nay, mới chỉ có vaccine ngừa viêm gan A và viêm gan B. ● Viêm gan do nhiễm ký sinh trùng Trong chu kỳ phát triển bệnh sốt rét, ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum có thời gian sống ký sinh tại gan cũng là một nguyên nhân làm cho gan bị ảnh hưởng. Trong bệnh cảnh này, gan thường sưng to. Các vai trò quan trọng của gan như chống độc, dự trữ...đều bị thương tổn. Nếu được điều trị tốt, sau từ 2- 3 tuần gan có thể khôi phục trở lại bình thường. Nhưng nếu việc điều trị không đạt hiệu quả, bệnh nhân có thể bị viêm gan, nặng hơn nữa là xơ gan. Ngoài ra, việc mắc một số loại amip cũng có thể gây viêm gan amip. Ở giai đoạn viêm gan, bệnh nhân thường sốt cao, có thể kèm rét run 39 – 400C, có thể kèm buồn nôn hoặc nôn, đau nhiều hạ sườn phải. Đau gia tăng khi thở sâu, ho, khám thấy gan lớn. 2. Viêm gan do độc chất Viêm gan do rượu bia là tình trạng viêm và hoại tử tế bào gan với các triệu chứng như chán ăn, buồn nôn, ói, đau bụng, sốt, vàng da, thỉnh thoảng có rối loạn tâm thần. Viêm gan do rượu bia là tình trạng tiến triển của bệnh gan nhiễm mỡ do rượu bia và có thể diễn tiến đến xơ gan do rượu bia. Viêm gan do thuốc là một vấn đề khá phổ biến hiện nay do thói quen sử dụng thuốc không đúng cách, lạm dụng thuốc dẫn đến quá liều hoặc kéo dài, tự ý uống thuốc. Những thói quen này chính là nguyên nhân chính góp phần làm cho tổn thương gan do thuốc xảy ra ngày càng nhiều. Hầu hết các thuốc dù được dùng bằng đường uống, đường tiêm, xịt hít qua mũi hay dán trên da…đều được chuyển hoá tại gan. Sự tích tụ thuốc do lạm dụng thuốc không được chuyển hoá và khử độc có thể gây ngộ độc thuốc và gây viêm gan do thuốc. Đa số tổn thương gan do thuốc là cấp tính (diễn tiến dưới 6 tháng) với ồ ạt các triệu chứng, gây hoại tử tế bào gan hoặc ngăn chặn sự bài tiết mật. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp bị viêm gan mãn tính không có biểu hiện triệu chứng rõ ràng lúc ban đầu, đến khi phát hiện, gan đã bị xơ hoá hoặc tổn thương nặng. Hiện vẫn chưa có chứng minh rằng một số loại thuốc dân gian Đông y đang được nhiều người sử dụng như hiện nay có tác dụng trị viêm gan hiệu quả. Thậm chí, một số thành phần trong các thuốc này còn tạo gánh nặng khử độc cho gan 3. Viêm gan tự miễn Viêm gan tự miễn là tình trạng viêm ở gan xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể tự tấn công gan. Mặc dù nguyên nhân của bệnh viêm gan tự miễn không hoàn toàn rõ ràng, nhưng người ta nhận thấy rằng một số bệnh, chất độc và các loại thuốc có thể gây ra viêm gan tự miễn ở những người nhạy cảm, đặc biệt là phụ nữ. Nếu không điều trị viêm gan tự miễn có thể dẫn đến xơ gan. Tuy nhiên, viêm gan tự miễn là bệnh rất hiếm gặp, tỉ lệ lưu hành bệnh khoảng 1.9/100 000. Tìm hiểu: dau hieu bi viem gan Biến chứng nguy hiểm do viêm gan gây ra Viêm gan do bất kỳ nguyên nhân nào nếu không được điều trị và có cách bảo vệ gan đúng cách đều có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm và không thể hồi phục là xơ gan và ung thư gan. 1. Xơ gan Xơ gan là bệnh gan mãn tính trong đó tế bào gan bị thoái hóa hoại tử và được thay bởi những tế bào gan tân sinh và các dải xơ làm cấu trúc tiểu thùy gan bị thay đổi thành những nốt tân sinh không có chức năng. Các triệu chứng của xơ gan bao gồm những những ảnh hưởng của tăng áp lực tĩnh mạch cửa và ảnh hưởng của suy tế bào gan. Tăng áp lực tĩnh mạch cửa làm cho bệnh nhân bị cổ trướng (báng bụng) , bụng trương phình, giãn tĩnh mạch thực quản gây nôn ra máu và tiêu phân đen, lách to, giãn tĩnh mạch trực tràng (trĩ). Tình trạng xơ hóa làm hoạt động của gan suy giảm, với cách triệu chứng như hôn mê, hơi thở có mùi hôi, vàng da niêm, xuất huyết dưới da, thiếu máu, thậm chí có thể có những thay đổi về tâm thần kinh dẫn đến hôn mê gan. 2. Ung thư gan Ung thư gan có 2 dạng: nguyên phát và thứ phát. Trong đó, ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) là ung thư gan nguyên phát thường gặp, đứng thứ sáu trong các ung thư trên toàn cầu và là nguyên nhân thứ hai gây tử vong của bệnh ung thư. Ung thư gan khó nhận biết sớm do triệu chứng không đặc trưng như sốt nhẹ, mệt mỏi, khó tiêu, đau bụng và người bệnh dễ chủ quan bỏ qua. Khi đã phát hiện thì đã tiến triển nặng khó điều trị và tỷ lệ tử vong cao. Đọc thêm: 5 nguyên nhân gây bệnh viêm gan
