6 sự thật về pin trên smartphone: Sạc nhanh có làm hỏng pin hay không?

Cnet đã tìm tới các chuyên gia về pin để giải đáp những bí ẩn và thắc mắc của nhiều người dùng.


Những chiếc smartphone cao cấp ngày nay như Samsung Galaxy S20 Ultra, iPhone 11 của Apple, hay smartphone của Huawei, Google, OnePlus đều đã có nhiều thay đổi về công nghệ pin so với ngày xưa.




Chúng ta có những viên pin lớn hơn, sạc không dây, công nghệ sạc nhanh hay thậm chí sạc không dây tương thích ngược giữa hai thiết bị. Để có thể làm rõ những bí ẩn về pin trên smartphone hiện đại, ví dụ như sạc nhanh làm ảnh hưởng đến pin như thế nào, hay sạc pin như nào mới đúng cách? Cnet đã tìm đến các chuyên gia về pin để tìm câu trả lời, và dưới đây là 6 sự thật bạn cần biết.

1. Pin smartphone sẽ không thay đổi nhiều, ít nhất là trong tương lai gần

Tất cả smartphone và các thiết bị di động đều sử dụng pin lithium-ion (li-ion), có thể sạc nhiều lần. Nó rất khó để có thể cải tiến công nghệ pin đi xa hơn, với kích thước thu nhỏ mà thời lượng sử dụng lại dài ra. Công nghệ pin đã không thay đổi nhiều trong vài thập kỷ trở lại đây. Những gì được cải tiến là phần mềm tiết kiệm pin, trên thực tế bạn đang dùng pin một cách dè sẻn, thay vì có thể thực sự dùng pin một cách thoải mái.

Những công nghệ pin trên ô tô, vệ tinh hay hệ thống điện trong nhà thường đi xa hơn hai đến ba năm so với pin smartphone. Trên thực tế, kích thước là một rào cản lớn đối với pin smartphone. Ví dụ, pin của Tesla Model 3 có dung lượng lớn gấp 4.000 lần so với iPhone 11 Pro Max.



Kích thước rất quan trọng, vì pin càng lớn thì càng tích hợp được nhiều công nghệ hoặc tính năng. Ví dụ như khi sạc pin, điện áp tăng lên khiến pin phải chịu áp lực lớn, đặc biệt là trong 20% cuối cùng. Để tránh điều này, các nhà sản xuất ô tô điện có thể sạc pin chỉ đến 80%. Do dung lượng pin rất lớn, nó cho phép chiếc xe vẫn có thể chạy tốt mà không bị ảnh hưởng nhiều. Nhờ đó có thể tăng gần gấp đôi tuổi thọ của pin.

Tuy nhiên, trên smartphone thì việc chỉ sạc đến 80% sẽ làm giảm đáng kể thời lượng sử dụng pin. Bạn có thể sử dụng thoải mái cả ngày, nếu pin đầy 100%. Nhưng nếu chỉ sạc 80%, bạn có thể hết pin trước khi kịp về đến nhà.

2. Sạc nhanh không làm hỏng pin

Một bộ sạc thông thường của smartphone có công suất khoảng 5 - 10 watt. Bộ sạc nhanh có thể có công suất cao gấp 8 lần. iPhone 11 Pro và 11 Pro Max đi kèm bộ sạc 18W, Galaxy Note 10 và Note 10 Plus đi kèm bộ sạc 25W, trong khi Samsung cũng sẽ bán ra bộ sạc nhanh 45W.

Sạc nhanh được chia thành hai giai đoạn. Giai đoạn đầu khi dung lượng pin đã gần hết, tốc độ sạc tăng đáng kể. Bạn có thể sạc đầy 50 - 70% đầu tiên chỉ trong 10,15 hoặc 30 phút. Đó là vì trong giai đoạn này, pin có thể sạc với điện áp cao mà không làm ảnh hưởng tới tuổi thọ.



Bộ sạc nhanh 45W của Samsung có thể sạc từ 0% lên 70% pin chỉ trong 30 phút. Còn bộ sạc nhanh đi kèm iPhone 11 Pro có thể sạc 50% đầu tiên trong 30 phút.

Giai đoạn hai là khoảng 20 - 30% pin cuối cùng. Trong giai đoạn này, các nhà sản xuất phải giảm mức điện áp và điều chỉnh một cách cẩn thận, nếu không quá trình sạc nhanh có thể sẽ làm giảm tuổi thọ pin. Vì vậy, để sạc 20 - 30% pin cuối cùng có thể mất khoảng thời gian tương đương với 70 - 80% pin đầu tiên. Thậm chí có thể mất tới hơn 10 phút để sạc đầy một vài % pin cuối.
Kỹ sư Arthur Shi của iFixit ví quá trình sạc nhanh giống như một miếng bọt biển. Khi bạn mới đổ nước vào miếng bọt biển, nó sẽ hút nước rất nhanh, đây chính là giai đoạn đầu. Nếu bạn tiếp tục đổ nước vào, miếng bọt biển sẽ bị bão hòa và mất nhiều thời gian hơn để thấm hút được lượng nước còn lại.

3. Sạc pin qua đêm, sạc quá lâu không làm hỏng pin

Có rất nhiều người lo rằng việc cắm sạc quá lâu ngay cả khi pin đã đầy, hay sạc pin qua đêm sẽ làm chai pin, giảm tuổi thọ pin. Tuy nhiên theo các chuyên gia mà Cnet đã hỏi, hệ thống quản lý pin trên smartphone được thiết kế để ngắt nguồn điện sạc sau khi pin đạt 100%.
Nhà nghiên cứu pin tại Phòng thí nghiệm quốc gia Argonne, ông Venkat Srinivasan cho biết: “Trừ khi có vấn đề với mạch pin, bạn không thể sạc quá mức trên smartphone hiện đại”.



Tuy nhiên như đã nói ở trên, việc sạc 20% pin cuối cùng có thể khiến cho pin phải chịu áp lực lớn hơn, từ đó làm giảm tuổi thọ. Nếu bạn thực sự quan tâm tới điều này, bạn có thể rút sạc khi pin đã đạt 80%.

Chúng ta chỉ cần làm rõ rằng việc sạc pin đầy 100% rồi rút sạc ra luôn, và việc sạc pin đầy 100% rồi vẫn để sạc tiếp sẽ không khác nhau. Nếu bạn vẫn có thói quen sạc pin qua đêm, điều đó vẫn OK.

4. Bạn không nên để dung lượng pin cạn kiệt mới cắm sạc

Trên thực tế, việc xả hết pin có thể gây ra những phản ứng hóa học, theo thời gian sẽ rút ngắn tuổi thọ pin. Để tránh trường hợp này xảy ra, nhiều nhà sản xuất thiết kế hệ thống quản lý để tắt nguồn khi dung lượng pin chạm đến mức gần thấp nhất, chứ chưa phải mức trống rỗng.



Để bảo vệ pin tốt hơn, bạn nên cắm sạc khi pin xuống khoảng 30% dung lượng.

5. Nhiệt độ cao sẽ làm hỏng pin

Nhiệt độ là kẻ thù thực sự đối với mọi loại pin. Nếu smartphone tiếp xúc với nhiệt độ cao liên tục, tuổi thọ pin sẽ giảm đáng kể. Bạn không nên để smartphone tiếp xúc liên tục với ánh mặt trời, bảng điều khiển trên xe hơi hay bất kỳ nguồn nhiệt nào.



Theo CEO Isidor Buchmann của công ty công nghệ pin Cadex Electronics, nhiệt độ từ 30 độ C trở lên là đã có thể gây ảnh hưởng tới pin. Tuy nhiên nhiệt độ quá thấp cũng không tốt đối với các linh kiện điện tử và màn hình cảm ứng của smartphone.

6. Củ sạc và dây cáp không đồng bộ không làm ảnh hưởng đến pin (cả hai phải là hàng chính hãng và có chất lượng tốt)

Trừ khi bạn sử dụng củ sạc và dây cáp chất lượng kém, thì việc sử dụng củ sạc và dây cáp không đồng bộ sẽ không làm ảnh hưởng đến pin. Tuy nhiên, tốc độ sạc có thể không nhanh, hoặc không hỗ trợ công nghệ sạc nhanh.



Một số nhà sản xuất như Huawei và OnePlus, sử dụng thiết kế sạc độc quyền, với một chi tiết mạch điện chịu trách nhiệm sạc nhanh tích hợp trong củ sạc. Để có thể sử dụng tính năng sạc nhanh độc quyền này, bạn bắt buộc phải sử dụng củ sạc và dây cáp đồng bộ chính hãng.

Trong khi các nhà sản xuất khác như Samsung hay Apple, sử dụng chuẩn công nghiệp cho phép bạn sạc nhanh với bất kỳ bộ sạc nào tương thích. Còn trong trường hợp khác, bạn vẫn có thể sử dụng củ sạc Samsung kết hợp với dây cáp Xiaomi, mà không ảnh hưởng gì đến tuổi thọ pin.

Tham khảo: Cnet​